Jarenlang kwam van tijd tot tijd de vraag terug: ‘maar werkt het ook?’. Gaandeweg kwam ik er steeds meer achter dat het niet genoeg is dat een verhaal elders goed gewerkt heeft. En gaandeweg ontdekte ik bij het vertalen van boeken van Mike Breen dat de andere context niet altijd helpend was voor nuchtere en kritische Nederlanders om de inhoud te omarmen en ermee aan de slag te gaan.
De vraag ‘werkt het ook?’, klonk meestal tijdens een leergemeenschap. De huidige opzet van 3D-trajecten is al zo door de mangel gegaan van deze leerschool, dat de vraag minder vaak klinkt. Maar: ik ben ontzettend blij met een Nederlands verhaal. Een praktijkverhaal uit Assen van een kerk die vanuit pionieren begonnen is, maar daarbij al snel aan de slag ging met de ideeën die wij als Nederland Zoekt leerden.
Wat maakt dat dit boek relevant is voor zowel pioniers als mensen in bestaande kerken? Er is al veel geschreven en er zijn gelukkig veel goede ideeën over de kerk van morgen, over missionair kerk zijn, enz. Is ook zo. Maar waar ik blij van wordt is de combinatie van pure praktijk: mensen die echt het verhaal vertellen hoe het ging, waar ze tegenaan gelopen zijn en wat ze toen gedaan hebben – dát verhaal en dat andere: het wat stuggere onderdeel ’theologie’ achter de praktijk. Maar dan niet stug gebracht, maar constant in verbinding met dat praktijkverhaal.
Het resultaat is ontspanning: het kan. Er kan meer dan we soms denken en het kan werken in gewone buurten, in een gewone kerk met diverse mensen die heel verschillend binnenkomen en verschillende bagage meenemen. Het boek is geen model geworden van een superkerk die als een geoliede machine draait. Het is eerder het verhaal van een buurtkerk met een simpel basisconcept: kerk vanuit huizen, vanuit kleinere communities. Huiskamers en tafels waar gegeten wordt spelen een grote rol. Dus ja: het werkt. Want dat verhaal heb ik de afgelopen jaren leren vertellen en coachen. Ik geloof er zelfs meer en meer in. Kerk vanuit huizen en tafels. In de Bijlmer doe ik het zelf ook met Hemelsbreed. Maar dit verhaal van Assen Zoekt is voor mij een cadeautje. Om twee redenen.
Waarom ik er blij mee ben is omdat geloven en kerk zijn veel meer als een reis beschreven wordt. Niet als een concept dat vanuit een krachtig organisatiemodel goed blijkt te werken. Het is juist het idee van onderaf werken: mensen die mensen ontmoeten, samen eten en hun leven delen. Organiseer dat maar eens. Het is meer beweging en samen zoeken, proberen, falen en opnieuw proberen. Een verhaal van moed en doorgaan, maar ook van een proces dat tijd vraagt en een ongoing story is. Geloof en kerk hebben in mijn diepe overtuiging dit nodig: durven het verhaal te schrijven met elkaar als een reis. Mensen van de weg die samen ergens onderweg zijn en juist dat maakt het samen geloven en leven zo mooi en spannend. Het heeft iets van een ontdekkingstocht die op elke plek aangegaan kan worden.
Het tweede waarom ik denk dat dit een boek is om te lezen en te gebruiken op je eigen plek: het is ook een pittige spiegel. Wat ik merk in de praktijk van veranderprocessen is dat we niet gemakkelijk tot andere praktijken komen. Het systeem waar de meeste kerkmensen in opgroeien is sterk en handhaaft zichzelf op allerlei onbewuste manieren. Veranderingen zijn soms vooral voor even. Zodra het tegenzit veren mensen weer terug en komen we weer in het oude cirkeltje terecht. Dat hoeft niet beroerd te zijn, maar het verlangen is vaak dat er meer kan. Kan dat dan? Dit boek geeft handvatten die de titel waarmaken: ja het kan en je kunt zelf daarin wel degelijk iets doen. Die principes die hier genoemd worden zijn dan wel het overwegen waard. Consequent vanuit de zoektocht van mensen durven denken en vanuit kleinere communities is er zo één. Inclusief willen zijn en dat echt doen is er nog eentje. Nou ja, neem het boek zaterdag mee als je in Zwolle bij de presentatie bent en de inspiratiedag eromheen: je kunt nog gaan als je dit voor die tijd leest… En anders: bestel het online in de webshop op deze pagina. Maar vooral: lees het verhaal en durf in de spiegels te kijken die je uitdagen en tegelijk een handvat bieden om je eigen zoektocht serieus te nemen.
Jezus volgen, leerlingen zijn en samen rond de tafel geloof en leven delen. Het kan. Daar gebeurt kerk. Daar schuiven mensen aan en is de grens tussen binnen en buiten een vloeiende geworden. Het kan. En ik ga het boek nu maar uitdelen in de Bijlmer aan mensen in mijn community en hier verder met het verhaal dat we samen schrijven.
Boek: Een kerk die kan, van Marten van der Meulen en Rudolf Setz. Het boek wordt gepresenteerd op zaterdag 15 juni vanaf 13.30 uur in de Verrijzeniskerk in Zwolle. Je kunt je opgeven (gratis) voor deze middag (en avond met een concert van de Band Reisgenoten) op www.eenkerkdiekan.nl en elders op deze website.
