Vandaag of morgen valt het in mijn brievenbus: het nieuwste boek van Alan Hirsch. Het heet 5Q en gaat over ‘de vijf bedieningen’, ook wel APEST. Voor sommigen bekend, anderen zegt dit niet zoveel. Ik was onlangs weer bezig met Hirsch en werd opnieuw geraakt door zijn denken vanuit missionair DNA voor de kerk. Ik ben nieuwsgierig naar zijn boek en denk dat we hier kunnen leren
Zelf ben ik niet echt opgegroeid met het idee van APEST. Zonder dat nu al te zeer uit te werken, in het kort: de gedachte komt via Efeziërs 4:11 naar voren. Daar gaat het over het lichaam van Christus dat samenwerkt, een organisch geheel is en volwassen groei kent met Christus als hoofd. In die context worden dan apostelen, profeten, evangelisten, herders en leraars genoemd. Afgekort via het Engels: APEST.
Nu kun je gelijk gaan bespreken of dit zo letterlijk toegepast moet worden als een voorschrift voor ‘de ambten’ in de kerk. Wie dat graag wil: ik sla die stap even over. Er kunnen allerlei vragen opkomen over uitleg en toepassing, maar één ding is in dat kader voor mijzelf erg behulpzaam: als je twijfelt of je dit zo moet opvatten en denkt dat het exegetisch rammelt, bedenk dan ook even hoezeer het bestaande idee rammelt van predikanten, ouderlingen en diakenen. Overal staat dat onder druk. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat op dit moment elke vernieuwende gedachte welkom is om juist daar weer meer balans en vrijheid te krijgen. Denken vanuit APEST biedt in ieder geval een breder palet aan ‘bedieningen’ dan de bekende shortcuts van herder en leraar.
En dan ben ik bij iets wat me bezighoudt: ik denk dat kerken en pioniersgroepen behoefte hebben aan een flexibeler framework van denken in rollen en bedieningen. Wat me raakt aan Hirsch is hoe hij naar mijn idee veel meer vrij over rolinvullingen denkt en helemaal niet in precies 5 functies of ambten bijvoorbeeld. Wel gebruikt hij deze basis als perspectief op een gezond functioneren van een kerk als lichaam. Hirsch wil graag organisch kijken naar de kerk én wil graag voor alles missionair en holistisch kijken naar wat kerk is. Dat spreekt mij bijzonder aan. Als hij zijn nieuwe boek ‘5Q’ noemt, geeft hij al aan dat hij APEST ziet als een invalshoek om vanuit 5 kwaliteiten te kijken naar mensen. Dat opent meer aspecten om te kijken hoe we samen vormgeven aan kerkzijn en hoe je nieuwe communities opbouwt. Hirsch geeft aan dat juist denken vanuit APEST de manier is om tot een organisch gezond functioneren te komen: bij schade en crises is een kerk dan in staat tot genezing en herstel. Dat is echt anders dan we vaak ervaren met onze bestaande structuren waar problemen vaak leiden tot langdurige schade en naar binnen gerichtheid.
Mag ik één aspect even aanstippen? Ik loop de laatste weken na te denken over wat het betekent wat Alan Hirsch zegt over apostolisch kerk zijn. Wil je als kerk een beweging blijven en trouw aan je oorsprong (het waarom van kerk zijn), dan heb je een apostolisch klimaat nodig of een apostolische voedingsbodem. Heel simpel samengevat: alle bedieningen van pastoraat tot leraar zijn worden dan gekleurd vanuit de apostolische ondertoon.
Wat levert dat op? Ik denk veel. Pastoraat: als dat voeding haalt uit het apostolische element, wil dat zeggen dat het veel sneller duidelijk is wat pastoraat is en wat niet. Geen zorgkerk, aandachtspastoraat dat op zichzelf staat, maar altijd ingebed in de vraag hoe je samen onderweg bent, hoe je samen lichaam bent en verbonden blijft met je centrale missie. Dus gaat het over groei, genezing. Onderwijs precies zo: geen eilandjes die ‘intern’ gericht zijn. Iets wat je feitelijk ook vindt in de preekvisie van Tim Keller: altijd zowel naar binnen als naar buiten gericht in je spreken. Altijd verbonden met je context, je eigen cultuur om je heen en je nooit opsluiten in je eigen christelijke bubbel.
Daarmee proef je hopelijk gelijk de waarde van zo’n woord ‘apostel’. Je mag er van mij een bijvoeglijk naamwoord (apostolisch) van maken als je vindt dat we vandaag geen apostelen meer hebben zoals in het Nieuwe Testament. Maar wat wij geleerd hebben van de Apostelen en nu kunnen lezen in de Bijbel is wel dat we in hun voetsporen de lijn moeten doorzetten. En dat is uiterst relevant in een tijd die elke richting en samenhang steeds meer kwijt lijkt te zijn. In die context zie ik kerken ook weer zoeken naar het hoe en wat. Apostolisch denken helpt dan om opnieuw richting te vinden van binnenuit. In die lijn doordenkend ben ik benieuwd hoe APEST nog meer kan gaan betekenen in het opnieuw doordenken van ons eigen functioneren als kerken. 5Q heb ik nog niet gelezen, maar ik hoop met anderen in deze blogs wel het gesprek daarover te voeren. Wie meer lezen wil van Hirsch zelf: hier vindt je zijn website rond dit boek dat deze maand verschenen is.
